به گزارش «نماینده» اولین سفر منطقه‌ای وزیر خارجه پیشین  آمریکا به پنج کشور آفریقایی برای ناظران امور تا حدودی غیر منتظره بود چرا که هنوز مدت زمان زیادی از اهانت ترامپ به مهاجران آفریقا و تشبیه کشورهای آفریقایی به سوراخ چاه مستراح نگذشته است.  

رکس تیلرسون در این سفر منطقه‌ای  اتیوپی، جیبوتی، کنیا، چاد و نیجریه را برای بازدید انتخاب کرد.

برخلاف سفر مقامات چینی به این قاره  که معمولا همراه با پیشنهادات اقتصادی و یا طرح‌های زیرساختی و توسعه‌ای است؛ در سفر تیلرسون همانگونه که انتظار می رفت و قبلا هم وزارت خارجه آمریکا تایید کرده بود؛ هیچ پروژه توسعه‌ای درنظر گرفته نشد. البته دولت ترامپ نشان داده که به تعهدات مالی خارجی آمریکا پایبند نیست.  وی همچنین گفته است در خصوص برخی دیگر از تعهدات آمریکا مثل پیمان های چندجانبه و توافقات نظامی این کشور تحفظ دارد. یکی از مواردی را که استثنانا امریکا از آن رویگردان نیست، مبارزه با تروریسم است و همین دغدغه وزیر خارجه آمریکا را راهی افریقا کرد.

بنابراین مخرج‌ مشترک پنج کشوری که تیلرسون برای سفرانتخاب کرد این است که انها در خط مقدم مبارزه با تروریسم در افریقا هستند. بخصوص که حضور گروه تروریستی الشباب در شرق افریقا، بوکوحرام در غرب و جدایی طلبان اسلامگرا در جنوب ساحل (sahel) (۱) باعث نگرانی عمیق آمریکا شده است.

در این راستا آمریکا از طریق پایگاه هوایی Lemonnier  در جیبوتی حملات هوایی بیشماری را علیه گروه  الشباب در سومالی انجام می‌دهد. ۵۰۰ نظامی آمریکایی نیز در سومالی مستقر هستتد.

آمریکا یک پایگاه آموزش‌های ضد تروریستی در جزایر واقع در کنیا داشت که در سال ۲۰۰۶ آن  را به نیروی دریایی کنیا واگذار کرد، ولی گزارش ها حاکی است که هنوز ۲۰۰ نفر از نیروهای ویژه آمریکا در آنجا و در کنار نیروهای کنیایی مستقر هستتد. ‌گفته می شود از این نیروها برای عملیات های مخفی در خاک سومالی و علیه گروه الشباب استفاده می شود.

آمریکا در اتیوپی نیز یک ایستگاه رادیویی شنود و جمع آوری اطلاعات از طریق یک پایگاه در شهر  دیر داوه(Dire Dawa)  دارد. دولت آمریکا مدعی است که نظامیانش در آفریقا صرفا با هدف آموزشی و مشاوره به شرکایش حضور دارند و در عملیات‌های نظامی شرکت نمی کنند؛ که امکان ندارد این ادعا واقعیت داشته باشد.  

از طرف دیگر نیروهای نظامی کنیا، اتیوپی و جیبوتی در چارچوب نیروهای ائتلاف افریقا برای سومالی(Amison force) جهت مقابله با تروریست‌های  الشباب در این کشور مستقر هستند. آنها اگرچه و بصورت ظاهری زیرنظراتحادیه افریقا هستند اما عملا زیر نظرنیروهای حافظ صلح سازمان ملل متحد عملیات انجام می دهند که هدفش حفظ صلح، مقابله با تروریسم، آموزش نیروهای امنیتی سومالی، حمایت از ساختارهای سیاسی و ایجاد وحدت ملی در این کشور است.

با وجود اینکه اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحدحامیان اصلی نیروهای ائتلاف افریقا در سومالی هستند ولی در واقع آمریکا حامی مالی مستقیم و غیر مستقیم  (Amison)  از طریق مشارکت ۷/۳ بیلیون دلاری در بودجه نیروهای حافظ صلح سازمان ملل است.

نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد سال گذشته در جلسه شورای امنیت با طرح عقب نشینی نیروهای حافظ صلح ملل متحد از سومالی و واگذاری کامل ماموریت حفظ صلح به Amisom force مخالفت و تاکید کرد نخستین اولویت ما ایجاد تسهیلات و کمک به نیروهای ائتلاف آفریقا برای سومالی  جهت مبارزه با تروریست های الشباب است.

از طرف دیگر نیروهای ویژه آمریکا در کشورهای نیجریه و مالی در غرب آفریقا  حضور دارند. آنها حامی نیجریه در مبارزه با گروه تروریستی بوکوحرام هستند که دامنه فعالیت آنها به کشورهای همسایه یعنی نیجر، کامرون و چاد تسری پیدا کرده است. لذا موضوع اصلی سفر دیپلمات ارشد آمریکایی با منطقه بررسی  مجددا راهکارهای مقابله با تروریسم بود. بخصوص که پس از شکست‌ داعش در عراق و سوریه احتمال داده می شود که تروریست ها به سمت کشورهای  آفریقا بروند.

یکی دیگر از اهداف سفر منطقه ای تیلرسون مقابله بانفوذ چین در افریقا است. البته نفوذ چین به پشتوانه طرح های زیرساختی و توسعه ای که در این قاره اجرا می کند، هر روز بیشتر و بیشتر می شود و لذا پکن نگران سفر وزرای خارجه کشورهای رقیب نیست.  

همچنین وزیرخارجه آمریکا در این سفر مطابق روال معمول از نقض حقوق بشر و فساد در این کشورها سخن گفت و از افزایش بدهی این کشورها به چین ابراز نگرانی کرد. ‌

سفر منطقه ای تیلرسون در پی اعلام آمادگی ترامپ برای گفتگو با کره شمالی، یک روز زودتر و ناتمام به پایان رسید و با عجله به  واشنگتن بازگشت.

۱_ساحل منطقه ای میان صحرای بزرگ افریقا و ساوانای سودان در شمال افریقا است که از اقیانوس اطلس تا دریای سرخ امتداد دارد